Ένα Μοναστήρι που κοσμεί την καθ' ημάς Ιερά Μητρόπολη Σερβίων και Κοζάνης είναι η Μονή Παναγίας Ζιδανίου. Διαβάζουμε στην ιστοσελίδα της Μητροπόλεώς μας για την ιστορία της Μονής τα εξής:
«Το μοναστήρι της Παναγίας Ζιδανίου δημιουργήθηκε και αναπτύχθηκε στα χρόνια της τουρκοκρατίας. Η Παναγία η Ζιδανιώτισσα βρίσκεται στο παλιό και ανύπαρκτο σήμερα χωριό Ζδάνι. Η ίδρυση του ανάγεται στο 17ο αιώνα.Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Ζιδανιώτισσας
Η σεπτή εικόνα της Παναγίας είναι από τα λίγα κειμήλια, που διασώθηκαν δια μέσου των αιώνων μέχρι σήμερα, αφού πέρασε από πολλές μπόρες και φουρτούνες της ιστορίας. Μας είναι άγνωστος ο αγιογράφος, καθώς και ο χρόνος που φιλοτεχνήθηκε. Γεγονός είναι πάντως ότι η εικόνα αυτή είναι πολύ παλιά. Ασημώθηκε με βαρύ ασήμι το 1755 από τον τεχνίτη Θεόδωρο από τους Καλαρύτες Ιωαννίνων, όπως φαίνεται και από τη σχετική επιγραφή που βρίσκεται στη βάση της εικόνας επί Αρχιερατείας του Επισκόπου Σερβίων και Κοζάνης Ιγνατίου. Αναφέρεται, ότι το έτος 1918 έπληξε την Κοζάνη θανατηφόρα γρίπη, η οποία σταμάτησε με θαυματουργική παρέμβαση της Παναγίας της Ζιδανιώτισσας, που μεταφέρθηκε στην πόλη, όπου τελέστηκαν αγρυπνίες, παρακλήσεις και λιτανείες.
Πολλές μαρτυρίες υπάρχουν επίσης από τα παλιά χρόνια μέχρι σήμερα για θαύματα της Παναγίας στην οποία καταφεύγουν οι πιστοί στις δύσκολες περιστάσεις της ζωής τους, επιζητώντας την ίαση της ψυχής και του σώματος. Κάθε χρόνο πραγματοποιείται αγιαστική περιοδεία της θαυματουργής εικόνας της Παναγίας Ζιδανιώτισσας στην πόλη της Κοζάνης για ευλογία και αγιασμό των πιστών.
Η πάνδημη λιτάνευση της θαυματουργού εικόνας στην πόλη της Κοζάνης πραγματοποιείται το απόγευμα της Κυριακής του Θωμά. Κατά τη λιτάνευση της εικόνας σχηματίζεται μεγάλη πομπή που αποτελείται από το ιερατείο της Κοζάνης, τις τοπικές πολιτικές και στρατιωτικές Αρχές και πλήθος πιστών, που κρατούν στα χέρια τους αναμμένες πασχαλιάτικες λαμπάδες. Η πομπή ξεκινάει από το Ναό του Αγίου Κωνσταντίνου (όπου από την Παρασκευή της Διακαινησίμου έχει μεταφερθεί η εικόνα με Ιερές Ακολουθίες και Τελετές) και δια μέσου των οδών της πόλης καταλήγει στον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου, όπου ψάλετε Μέγας Εσπερινός. Αφού παραμείνει εκεί για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα για προσκύνημα, μεταφέρεται στην συνέχεια εκ περιτροπής και στους άλλους ενοριακούς Ναούς της Κοζάνης, για να επιστρέψει αργότερα στο μοναστήρι Ζιδανίου, όπου είναι και η φυσική της θέση την 1η Αυγούστου».
ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΖΙΔΑΝΙΩΤΙΣΣΗΣ
Ἦχος α´. Τῆς ἐρήμου πολίτης
Τὴν σεπτὴν σου εἰκόνα Ἐλεοῦσα Πανάχραντε, τὴν ἀποκειμένην ἐν Μάνδρᾳ Ζιδανίου κατέχοντες, λυτρούμεθα ἐκ πάσης ἀπειλῆς, πανώλους καὶ δεινῶν βιοτικῶν· διὰ τοῦτο ὁμοφώνως καὶ εὐσεβῶς βοῶμεν σοι, Θεοτόκε· δόξα τοῖς μεγαλείοις σου Ἀγνή, δόξα τῷ σῷ ἐκτυπώματι, δόξα τῷ χορηγοῦντι δι’ αὐτοῦ πᾶσιν ἱάματα.
Μεγαλυνάριον Παναγίας Ζιδανιωτίσσης
Ἦχος πλ. δ´
Μονῆς Ζιδανίου, θεία εἰκὼν
ἡ ἔχουσα χάριν, θεραπεύειν πάθη δεινά,
λύειν ἀνομβρίαν, διώκειν δὲ πανώλην,
Παρθένε Ἐλεοῦσα, ἡμᾶς προστάτευσον.
